Over deze website

Eind jaren '70 weigerde ik militaire dienst. Ik droeg een gebroken geweer speldje, en deed met honderdduizenden anderen mee aan demonstraties tegen de neutronenbom en tegen kruisraketten. Daarna zakte mijn aandacht voor pacifisme weg. Andere zaken kregen prioriteit.

Dat veranderde in 2022. De algemene reactie op de Russische inval in Oekraïne was (en is) vooral: te wapen! De vanzelfsprekendheid waarmee gekozen werd voor militaire antwoorden vond ik beangstigend, en ook verbijsterend. Waar loopt dit op uit? Tegelijk is natuurlijk de vraag hoe de slachtoffers te beschermen. Zijn we het niet moreel verplicht Oekraïne met wapens te ondersteunen?

Heel veel vragen: wat is pacifisme eigenlijk? hoe stel je je op in conflicten? wat is de rechtvaardiging om nee te zeggen tegen bewapening? wat zijn alternatieven?
Dat zijn geen nieuwe vragen natuurlijk. Je kan pacifisme óók zien als ruimte voor bezinning: ruimte om na te denken ook over de moeilijkste vragen, het soort vragen dat in de haast van de politiek vaak niet gesteld worden. (Zie "Pacifisme als ruimte voor bezinning", hoofdstuk 1 van Pacifisme in tijden van oorlog - Kerk en Vrede 100 jaar.)

Vanaf 2024 ben ik actief binnen Kerk en Vrede, een pacifistische vereniging die al sinds 1924 bestaat. Ik ben o.a. redacteur van het verenigingsblad Vredesspiraal, dat eens per kwartaal verschijnt. Ik hou van schrijven - allereerst om voor mezelf dingen op een rij te zetten - en vind het fijn om een bijdrage te kunnen leveren aan discussies. Niet alles past in het blad. De stukken op deze site ontstaan als ik bijvoorbeeld een boek tegenkom dat me inspireert, of op nieuwe ideeën brengt. De site is een experiment, en vooral een plek om bijdragen makkelijk te kunnen delen met anderen (beter dan het mailen van pdf'jes). Het is niet bedoeld als regelmatig verschijnend blog.

De inhoud is pacifisme in brede zin: de bovengenoemde vragen. Het kan gaan over politieke vragen: de NAVO, de houding tegenover Rusland enz. Maar waarschijnlijk gaat het vaker over ethiek en religie: wat is verantwoordelijk handelen, en hoe is dat gegrond in beelden over zinvol leven en over God? Afkomstig uit een gereformeerd nest laat theologie me niet los. Ik hoop dat het lukt daar op een persoonlijk i.p.v. theoretisch of beschouwend niveau iets over te zeggen.

Tenslotte: ik ben me bewust van de luxe positie waaruit ik dit schrijf. Het is natuurlijk raar dat er een oorlog dichtbij huis voor nodig was om de pacifistische gedachte weer aan te blazen. De hele wereld wordt geteisterd door oorlogen en conflicten, en gezien vanuit bijvoorbeeld Soedan of Myanmar en de omringende landen is de strijd in en om Oekraïne nou niet direct het meest belangrijke onderwerp. Laat staan dat men zich genegen voelt een positie in te nemen voor of tegen. Het Westen doet alsof het de meest belangrijke kwestie op aarde is om haar kant te kiezen (want: internationale rechtsorde en democratische waarden). Maar dat zegt vooral iets over de vooringenomen blik van het Westen dat zich niet vóór kan stellen anders dan voortreffelijk te zijn, en niet één maar twee ogen dichtknijpt als het gaat om eigen imperialistische neigingen en het exporteren van geweld naar andere landen. De houding tegenover de Palestijnen is daarvan een zeer schrijnend voorbeeld.